Checklist voor meertalige jonge ouders

Checklist voor meertalige jonge ouders

Dit is een checklist voor jullie: jonge en aanstaande ouders in Nederland, die hun kinderen meertalig willen laten opgroeien. De checklist is bedoeld om je aan te zetten tot nadenken, tot een gesprek tussen jullie als ouders onderling en tot het nemen van een (voorlopige) beslissing over keuzes die jullie kunnen of moeten maken.

Elk gezin is anders in wat betreft het aantal talen dat er gesproken wordt en in de mogelijkheden die het heeft om de taalontwikkeling van de kinderen te stimuleren. Enkele mogelijke situaties zijn:

  • Beide ouders hebben dezelfde moedertaal, niet zijnde Nederlands.
    bv twee Syrische ouders; het kind leert waarschijnlijk eerst Arabisch en later Nederlands wanneer hij naar de peuterspeelzaal gaat.
  • Een ouder spreekt Nederlands, de andere ouder heeft een andere moedertaal, maar kent goed Nederlands en de onderlinge taal is Nederlands.
    bv Nederlands-Fries stel bij wie de Friessprekende ouder ook heel goed Nederlands spreekt, zodat dat de onderlinge taal is. Het kind leert beide talen vanaf de geboorte.
  • Een ouder spreekt Nederlands, andere ouder heeft een andere moedertaal, onderling spreken ze die andere taal.
    bv Nederlands-Italiaans stel bij wie de Nederlandsspreker ook heel goed Italiaans spreekt, en dat is de onderlinge taal. Het kind leert beide talen vanaf de geboorte.
  • Een ouder is Nederlands, andere ouder heeft een andere moedertaal, maar geen van beiden spreekt elkaars moedertaal zodat ze uitwijken naar een derde taal.
    bv Nederlands-Chinees stel, dat onderling Engels spreekt. Een mogelijk scenario is dat iedere ouder de eigen taal met het kind spreekt en dat het kind Engels leert uit de gesprekken van zijn ouders. Het kind groeit op met drie talen.
  • De ouders spreken elkaars moedertaal niet en ze spreken ook (nog) geen Nederlands. Ze spreken beiden wel Engels, en dat is de taal waarmee ze met elkaar communiceren.
    bv Duits-Turks stel, dat onderling Engels spreekt. Het kind groeit op met 4 talen. De ouders spreken elk de eigen moedertaal met hem. Hij zal in het gezin dagelijks Engels horen en zal vanaf de peuterspeelzaal/school en met vrienden snel Nederlands leren.

Herken je jezelf in een van deze voorbeelden? Of is je situatie een beetje anders? Doorloop samen de volgende vragen:

Hier al aan gedacht, jij, aanstaande meertalige ouder??

1. Het is belangrijk dat jullie praten over de meertalige opvoeding van jullie kind. Het liefst vindt zo’n gesprek plaats voordat het kind geboren is. Dit helpt om eenduidigheid te hebben over wat jullie eigen wensen zijn. Dit is nodig om de taalontwikkeling van het kind zo goed mogelijk te stimuleren. Kinderen kunnen gemakkelijk meerdere talen leren. Ouders moeten zich wel bewust zijn dat voor een goede taalontwikkeling, ongeacht de taalcombinatie, het kind een rijk taalaanbod verdient in iedere taal!

2. Bespreek samen welke talen ieder van jullie wilt dat het kind leert en waarom:

  • moeders moedertaal is belangrijk, omdat…
  • vaders moedertaal is belangrijk, omdat…
  • het Nederlands is belangrijk, omdat…
  • de taal … is belangrijk, omdat…

3. Wil je dat jullie kind jullie beider cultuur kent, waardeert en belangrijk vindt, en er trots op is? Wat gaan jullie doen om dat te bereiken?

4. Welke strategie willen jullie kiezen om met meertaligheid om te gaan? De ene strategie is niet per se beter dan de ander. Ieder gezin vindt er een die het best bij hen past. Het schept helderheid en rust als je een beetje consequent probeert te zijn. Niet te rigide doen, hoor! Voorbeelden zijn:

  • een ouder–een taal (iedere ouder spreekt de eigen moedertaal met het kind)
  • een taal voor elke situatie (bij het avondeten praten we Grieks…)
  • een taal, afhankelijk van aanwezigheid van derden (de buurvrouw kent geen Arabisch; als zij er is praten we Nederlands)

5. Inventariseer wie jullie kan helpen in het bieden van een rijke taalomgeving voor jullie kind. In jullie omgeving zijn er misschien andere sprekers van de talen die je belangrijk vindt voor je kind en met wie jullie kind een groter en meer divers aanbod aan die talen kan krijgen. Ook veel voorlezen helpt, dingen benoemen, etc.!

6. Evalueer je aanpak van tijd tot tijd en pas hem aan naar jullie situatie. Denk niet alleen aan wat gaat gebeuren op korte termijn, maar betrek bij overwegingen langetermijnplanning zoals in welk land/regio jullie de komende jaren denken te wonen. Betekent dat nog iets voor het leren van welke taal?

7. Realiseer je dat jullie taalkeuzes van jullie zijn. Misschien maakt jullie kind soms een andere keuze. Een bekend fenomeen is dat het kind Nederlands terug gaat praten tegen een anderstalige ouder. Laat het en dwing nooit! Prijs je kinds meertaligheid en hoe uniek het is dat hij meer dan een taal spreekt. Richt je op trots en op het kunnen communiceren en niet op foutloze vloeiende beheersing!! Het allerlaatste wat je wilt is een negatief gevoel oproepen bij een bepaalde taal!

Ik hoop dat deze checklist jullie helpt om met elkaar in gesprek te gaan en keuzes te maken.

Vertalingen gevraagd! Als iemand een vertaling maakt van deze checklist, naar welke taal dan ook, dan plaats ik die hier graag bij!

Download Geïnteresseerden kunnen hier deze checklist downloaden als pdf-bestand en printen.

Bron van de afbeelding: https://bilingualkidspot.com


Chèklist pa mayornan multilingwal

(Tradukshion i adaptashon: Heidy Simon, logopediste)

Esaki ta un chèklist pa boso: mayornan na Kòrsou, ku lo ke kría nan yu multilingwal. E chèklist ta pa stimulá boso pa pensa, kombersá i tuma algun desishon ku lo por hasi tokante e desaroyo di idioma di bosnan yu(nan).

Kada famia ta diferente den e kantidat di idioma ku ta wòrdu papiá na kas i tambe den e posibilidatnan ku nan tin pa stimulá e desaroyo di idioma serka e muchanan. Algun posibilidat lo por ta:

  • Tur dos mayor tin e mesun idioma materno, ku no ta Papiamentu:
    Por ehèmpel, dos mayor di Republica Dominicana; probablemente e yu lo siña papia Spañó promé i despues Papiamentu i/òf Hulandes na skol.
  • Un mayor ta papia Papiamentu i e otro mayor tin un otro idioma materno, pero e por papia Papiamentu bon i esaki ta wòrdu papiá na kas
    Por ehèmpel, un pareha Yu di Kòrsou -Hulandes, e mayor hulandes ta dominá e idioma Papiamentu bon i esaki ta e idioma entre nan. E yu ta siña papia tur dos idioma for di nasementu.
  • Un mayor ta papia Papiamentu. E otro mayor tin un otro idioma materno i esaki ta wòrdu papiá entre nan. 
    Por ehèmpel un pareha Yu di Kòrsou -Merikano, kaminda e mayor Yu di Kòrsou ta papia bon Ingles i esaki ta e idioma ku nan ta papia entre nan. E yu ta siña papia tur dos idioma for di nasementu.
  • Un mayor ta Yu di Kòrsou, i e otro mayor tin un otro idioma materno. Niun di dos mayor no ta papia e otro su idioma materno i pues nan ta desviá na un di tres idioma.
    Por ehèmpel un pareha Yu di Kòrsou-Chines ku ta papia Ingles entre nan. Un posibel senario ta ku kada mayor ta papia su idioma materno ku e yu, pues Papiamentu i Chines, i e yu ta siña Ingles dor di e kòmbersashonnan entre e mayornan. E yu ta lanta ku 3 idioma.
  • E mayornan no ta papia otro su idioma materno i tampoko nan no ta papia Papiamentu ahinda. Tur dos mayor ta papia Ingles i esaki ta e idioma ku nan ta papia entre nan.
    Por ehèmpel un pareha Hulandes-Libanes, ku ta papia Ingles ku otro. Kada mayor ta papia nan idioma materno ku e yu, (Hulandes i Arabir). E yu ta tende Ingles tur dia na kas i lo kuminsá skucha i siña Papiamentu tambe na skol i serka su amigunan. E yu ta lanta ku 4 idioma.

Bo por rekonosé bo mes den un di e ehèmpelnan menshoná aki riba?

1. E ta importante pa mayornan papia tokante e edukashon multilingwal di nan yu. Preferiblemente e kòmbersashon aki ta tuma lugá promé ku e yu nase. Esaki ta yuda pa por aklará kada mayor su deseo(nan) tokante e desaroyo i edukashon di e yu. Esaki ta nesesario pa por stimulá un desaroyo di idioma sano mas tantu posibel serka e yu. Muchanan por siña diferente idioma fásilmente. Pero mayornan mester ta konsiente ku pa un desaroyo di idioma sano, independiente di e diferente kombinashon di idiomanan, e yu meresé un edukashon amplio i riku den kada idioma!

2. Deliberá huntu tokante kua idioma kada un di boso ke p’e yu siña i dikon:

  • E idioma materno di mama ta importante pasobra …
  • E idioma materno di tata ta importante pasobra …
  • E idioma Papiamentu/Hulandes ta importante pasobra …
  • E idioma … ta importante pasobra …

3. Boso ke pa boso yu konosé, apresiá, ta orguyoso di tur dos kultura? Kiko bosnan ta bai hasi pa por realisá esaki

4. Kua strategia boso ke skohe pa un edukashon multilingwal? Un strategia no ta nesesariamente mihó ku e otro. Kada famia ta haña unu ku ta pas mas mihó ku nan. E ta duna klaridat i trankilidat ora boso ta purba di ta konsekuente den esaki. No mester tin muchu rigides tampoko! Ehèmpelnan di strategia ta:

  • Un mayor – un idioma (kada mayor ta papia su idioma materno so ku e yu)
  • Un idioma pa kada situashon (ora di kome, nos ta papia Hulandes …)
  • Un idioma dependé di e presensia di un di tres persona (e bisiña no ta papia Arabir, ora e tei nos ta papia Papiamentu)

5. Inventarisá ken por yuda boso ofresé un ambiente di idioma riku pa por stimulá boso yu. Den boso ambiente por tin personanan ku ta papia e idioma(nan) ku bosnan ta haña importante pa e yu siña. Di e manera aki e personanan ei lo yuda enrikesé e desaroyo di idioma(nan). Lesa buki ta yuda hopi, nombra kosnan na nan nòmber, ets…!

6. Keda evaluá bo strategia kada tantu tempu pa wak si ahinda esaki ta pas ku e yu i ku e situashon. No pensa riba lokual ta pasando n’e momentu aki so, pero si ta nesesario pensa tambe riba kambionan den futuro, si por ehèmpel boso tin plan di bai biba na otro pais. Esaki por tin influensha riba kua idioma e yu mester siña.

7. Realisá ku boso eskoho di idioma ta di bosonan so. Porta boso yu lo skohe otro kos despues. Un ehèmpel konosí ta ku e yu ta papia Papiamentu bèk ku e mayor ku ta papia otro idioma. Ta bon pa laga esaki bai asina i no fòrsa e yu. Duna bo yu kòmplimènt ku e por papia más ku un idioma i ku esaki ta hasi’é úniko. Enfoká riba e orguyo i e abilidat di por komuniká i no pone énfasis riba e dominio perfekto di e idioma. E ultimo kos ku bo ke ta ku e yu ta haña un sentimentu negativo ora di papia sierto idioma.

Nos ta spera ku e chèklist aki ta yuda boso tene un kòmbersashon i skohe e mihó opshon!

Download


Guía para padres multilingües

(Traducción y adaptación: Heidy Simons, terapista del Lenguaje)

Esta es una lista para ustedes: padres en Curaçao que desean educar a sus hijos de forma multilingüe. La meta es estimularlos a pensar, conversar y tomar decisiones en cuanto al desarrollo del lenguaje de sus hijos.

Cada familia es diferente en cuanto a la cantidad de idiomas que se hablan en casa y la posibilidad de estimular el desarrollo del lenguaje de los hijos. Algunas posibilidades son:

  • Los dos padres tienen el mismo idioma materno, que no es Papiamento.
    Por ejemplo, los dos padres son de Republica Dominicana; probablemente el hijo aprenderá a hablar Español primero y luego Papiamento/Holandés en la escuela..
  • La madre habla Papiamento y el padre tiene otro idioma materno pero domina el Papiamento y este es el idioma que se habla en casa.
    Por ejemplo, una pareja Curazoleña -Holandés, el padre Holandés domina el Papiamento y ese es el idioma que hablan entre ellos. El hijo aprende los dos idiomas desde el nacimiento.
  • El padre habla Papiamento. La madre tiene otro idioma materno y ese idioma es el que hablan entre ellos.
    Por ejemplo, una pareja Curazoleña –Norte-americana, donde el padre curazoleño habla inglés y ese es el idioma que hablan entre ellos. El hijo aprende los dos idiomas desde el nacimiento.
  • La madre es curazoleña y el padre tiene otro idioma materno. Ninguno de los dos habla el idioma materno del otro y ellos escogen hablar un tercer idioma.
    Por ejemplo, una pareja Curazoleña-China que habla inglés entre ellos. Un posible escenario es que cada padre hable su idioma materno con el hijo, Papiamento y Chino. El hijo aprende el inglés de las conversaciones de los padres. El hijo crece aprendiendo tres idiomas.
  • Los padres no hablan el idioma materno de cada uno y tampoco dominan el Papiamento todavía. Los dos hablan inglés y ese es el idioma que hablan entre ellos.
    Por ejemplo una pareja Holandesa-Libanesa, que habla inglés entre ellos. Cada padre habla su idioma materno con el hijo (Holandés y Árabe). El hijo escucha ingles a diario en la casa y empezará a escuchar y aprender el Papiamento/Holandés en la escuela y con los amigos. El hijo crece con cuatro idiomas.

Usted se reconoce en alguna de las situaciones mencionadas aquí arriba?

1. Es importante que los padres conversen acerca de la educación multilingüe de sus hijos. Preferiblemente, esa conversación toma lugar antes de que nazca el bebé. Esto ayuda a aclarar los deseos de cada padre sobre el desarrollo del lenguaje y la educación del hijo. Esto es necesario para poder estimular un desarrollo del lenguaje sano. Los niños pueden aprender diferentes idiomas simultáneamente. Pero los padres deben estar conscientes de que el desarrollo de lenguaje sano independientemente de la combinación de diferentes idiomas, depende de la amplitud y la riqueza de cada idioma!

2. Deliberen juntos acerca de cuál idioma quieren que el hijo aprenda y porqué:

  • El idioma materno de mamá es importante porque…
  • El idioma materno de papá es importante porque …
  • El idioma Papiamento/Holandés/Español es importante porque …
  • El idioma … es importante porque …

3. Ustedes desean que su hijo conozca, aprenda a apreciar y estar orgulloso de sus dos culturas? Qué piensan hacer para lograr eso?

4. Cuál estrategia van a escoger para una educación multilingüe? Una estrategia no es necesariamente mejor que la otra. Cada familia tiene una estrategia que se adapta mejor a ella. Ser consecuente en el uso de la estrategia ofrece claridad y tranquilidad en la familia. La rigidez tampoco es aconsejable. Ejemplos de estrategias:

  • Un padre – un idioma (cada padre habla su propio idioma materno con el hijo)
  • Un idioma para cada situación (a la hora de comer, se habla Holandés)
  • Un idioma dependiendo de la presencia de una tercera persona (la vecina no habla Árabe entonces hablamos Papiamento cuando ella está presente)

5. Busquen quien los puede ayudar a ofrecer un ambiente rico de idiomas para estimular al hijo. En el ambiente que los rodea, pueden haber personas que hablen el idioma que ustedes creen importante para que el hijo aprenda. De esa manera esas personas ayudan a enriquecer el desarrollo de los idiomas. Leer libros es una ayuda grande, nombrar cosas con su propio nombre también.

6. Evalúen la estrategia cada cierto tiempo para ver si todavía es la más apropiada para el hijo y la situación actual. Piensen también en el futuro del hijo. Pueden venir cambios que ustedes mismos planeen, como por ejemplo, una mudanza a otro país. Esto tiene influencia en el escojo del idioma que el hijo deberá aprender.

7. Tengan en cuenta que la decisión de escoger un idioma específico es de ustedes únicamente. Es posible que el hijo escoja otra opción después. Un ejemplo conocido es que el hijo hable Papiamento con el padre que habla otro idioma. Es recomendable dejar que el niño hable el idioma que el escoge y no forzarlo a hablar algún idioma especifico. Elogien al hijo por ser multilingüe y por poder comunicarse bien sin poner tanto énfasis en la perfección del idioma. No queremos inculcar sentimientos negativos al niño cuando intenta hablar cierto idioma.

Esperamos que estos consejos sean útiles para conversar y escoger la mejor opción!

Download

10 gedachten aan “Checklist voor meertalige jonge ouders”

  1. Mijn man is Spaans en zijn Nederlands is niet geweldig vloeiend. Voor ons was het dus duidelijk dat hij in het Spaans zou gaan spreken met ons zoontje.

    Ik heb echter zelf een lange tijd in Spanje gewoond en mijn Spaans is net zo vloeiend als mijn Nederlandse moedertaal. Ik heb er zelf voor gekozen zowel Nederlands als Spaans met ons zoontje te praten, omdat de voertaal bij ons thuis Spaans is, maar we wel graag Nederlands mee willen geven.

    Dit was voor ons de meest logische en gevoelsmatig juiste keuze.

    Ik werd echter door het consultatiebureau erop gewezen dat onze methode niet ok is en dat ik perse mijn eigen moedertaal met hem moet spreken.

    Dus nu ben ik (weer!) op zoek gegaan naar onderzoeken hierover.

    Begrijp ik nu goed dat het dus niet zo is dat de “1 ouder- 1 taal” methode het beste is?

    1. Dag Mirjam,

      Dank voor je bericht.

      Het klopt inderdaad dat de ‘1-ouder-1 taal’ niet de énige goede methode is. Ouders kunnen verschillende strategieën kiezen die even goed zijn als de ‘een-ouder-een-taal’. Bijvoorbeeld ‘een taal in de ene situatie of op het ene moment en de andere taal in een andere situatie of moment’. Het belangrijkste is dat het kind een rijke en langdurige blootstelling krijgt aan iedere taal. Jouw keuze om zowel Nederlands als Spaans met jullie zoontje te praten vind ik goed, aangezien jij beide talen goed beheerst en het Spaans een minderheidstaal is in Nederland, waardoor hij waarschijnlijk minder gelegenheid heeft om de taal te horen en te oefenen.

      Natuurlijk is het belangrijk dat ouders met hun kinderen in de taal praten die ze het beste beheersen en dat is logischerwijze vaak hun moedertaal. Het is wel heel belangrijk geen enkele richtlijn te strak te hanteren. Ieder gezin is anders en daar moet men er rekening mee houden.

      Het is jammer dat professionals soms ongenuanceerd advies geven. Veelal is dit door gebrek aan kennis, en, helaas, betreft het ook nog inmiddels achterhaalde inzichten. De wetenschap is ook op dit gebied voortgeschreden!

      In het boek ‘Het succes van tweetalig opvoeden Gids voor ouders en opvoeders’ van Elisabeth van der Linden en Folkert Kuiken lees je over verschillende andere methodes die even goed zijn en de voor- en nadelen van elk daarvan.

      Veel plezier met de meertalige opvoeding van je kind.

      Manuela.

  2. Nuttige vragenlijst. Zoals iemand al onder de tekst schrijft, is het niveau van de tekst wel best hoog (en overigens zullen ouders die geen Nederlands spreken de tekst niet kunnen lezen). Verder zou ik wel iets zeggen over het taalvaardigheidsniveau in de taal: als je een taal vloeiend spreekt en het Nederlands niet goed beheerst, is het beter de taal die je vloeiend spreekt tegen het kind te spreken.

    1. Beste Sander,
      De opmerking over taalniveau is zeker terecht en ik ga er wat aan doen. Wat betreft je tweede opmerking, ben ik dat heel hartgrondig met je eens! Nog steeds worden er goedbedoelde adviezen gegeven aan ouders, die zelf het Nederlands niet zo machtig zijn, om thuis met de kinderen Nederlands te spreken. Het resultaat is slechte moedertaal én slecht Nederlands! En communicatie van een lagere kwaliteit dan nodig is binnen het gezin, met potentiële negatieve gevolgen voor het opvoeden, het doorgeven van normen en waarden, etc.
      Manuela

  3. Ik mis nog iets bij punt 7. En dat is: geef niet op! Er zijn zoveel tweetalige kinderen die de tweede taal pas na hun 4e gaan spreken – als de ouders maar blijven volhouden om die taal aan te bieden. Helaas zie ik het namelijk regelmatig gebeuren dat ouders opgeven – het kind praat toch niet terug, dus ik stop er maar mee. Net zo als ouders opgeven omdat het kind dyslectisch is of een spraakgebrek heeft. Zonde en niet nodig!

    1. Beste Carola,
      Goede toevoeging. Als er een weinig rijke taalomgeving is, en de ouders, of één ouder, zijn/is de enige bron van de andere taal dan Nederlands, lijkt het soms wel tegen de stroom op zwemmen. Dus inderdaad: houd vol. Dwing niet. Elk niveau van beheersing is meegenomen: tot tien tellen, eenvoudig gesprek met opa en oma, dingen in huis benoemen, etc. Het maakt niet uit. Tweetaligheid is meestal niet evenwichtig; natuurlijk mag een taal dominanter zijn dan de andere. Plezier en trots zijn de beste basis voor het op latere leeftijd juist wél meer perfect willen leren spreken van die andere taal. En dan is de basis toch maar mooi gelegd!
      Manuela

  4. Geef je ook workshops aan ‘oude ouders’, dus aan ouders met oudere kinderen? Ik ben op zoek naar goede tips voor ouders van meertalige pubers. Jongeren dus twee of meer talen spreken, maar niet per se lezen en al helemaal niet schrijven (althans niet op het niveau van de schooltaal).
    Ik geef samen met een collega Duitse les voor tweetalige kinderen en we hebben een wachtlijst in de doelgroep 4-7 jaar, we hebben een klein groepje 7-9 jaar (waar we dus ook lezen en schrijven) en dan houdt het op.

  5. Hoi,

    Wat mij direct opvalt is het niveau van de tekst(en). Waarom heb je er niet voor gekozen om deze lijst op B1 niveau te schrijven? Is dat omdat je ervan uitgaat dat een hulpverlener deze vragen door gaat nemen met de ouders? Want als je doel is dat ouders (vaak dus NT2ers) deze vragenlijst zelfstandig gaan gebruiken om keuzes te maken dan ben ik bang dat het te moeilijk is.
    Tip: herschrijf de informatie op B1 niveau

Geef een reactie

Reacties zijn zeer welkom. Je email adres wordt niet gepubliceerd. Berichten aan mij graag via het contactformulier. Bij verplichte velden staat een *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en Google Privacy Policy en Servicevoorwaarden toepassen.

De verificatie periode van reCAPTCHA is verlopen. Laad de pagina opnieuw.

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

↓